Cuộc thám hiểm sông Mekong 1866-1868, được chính quyền thực dân Pháp ở Nam Kỳ phát động và giao cho Ernest Doudart de Lagrée lãnh đạo, thực hiện thám hiểm khoa học theo đường thủy trên sông Mekong.[1][2]Mục tiêu chính của cuộc thám hiểm là thu thập các tài liệu khoa học, lập bản đồ, xúc tiến ngoại giao, và đánh giá khả năng giao thông của dòng sông để liên kết các khu vực đồng bằng Nam Kỳ, cảng Sài Gòn với vùng Thượng Xiêm (ngày nay là Thái Lan) và miền nam Trung Quốc. Tham vọng của chính quyền thực dân Pháp là tạo dựng ra một trung tâm thương mại thành công ở Sài Gòn, tựa như người Anh đã thực hiện kiểm soát Thượng Hải ở cửa sông Dương Tử.Sau 2 năm đoàn thám hiểm đã đi 9.000 km từ Sài Gòn qua Campuchia, Lào, Thái Lan, Myanmar và Vân Nam đến Thượng Hải, trong đó vẽ bản đồ 5.800 km các vùng đất chưa biết đến. Nó có ý nghĩa lớn trong "kỷ nguyên khám phá" (Age of Discovery) kinh điển. Đoàn thám hiểm đã có được sự ca ngợi cao nhất trong số các học giả, đặc biệt là Hiệp hội Địa lý Hoàng gia Anh (Royal Geographical Society) ở London và "giữ một vị trí đặc biệt trong biên niên sử thám hiểm của châu Âu", lần đầu tiên khám phá các khu vực thung lũng sông Mekong, người dân ở đó và miền nam Trung Quốc đến châu Âu.[3]